دشت بهشت آریا- یکی از باارزش‌ترین مواد صادراتی ایران، محصولات پتروشیمی است. پتروشیمی ایران وجهه خوبی در جهان پیدا کرده و بسیاری از کشورها از جمله ترکیه، افریقای جنوبی، چین، روسیه و … خریدار مواد پتروشیمی ایران هستند.
از آن جایی که این محصولات نقش بسیار زیادی در صنایع مختلف از جمله پزشکی، داروسازی، نظامی، خودروسازی، ساختمان‌سازی و … دارند، بسیاری از کشورهای جهان این محصولات را وارد می‌کنند. واردات و صادرات محصولات پتروشیمی شرایط و قوانین خاص خود را دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
محصولات پتروشیمی طیف بسیار زیادی از انواع مختلف مواد شیمیایی و همچنین مواد غذایی را شامل می‌شود. کشور ایران به دلیل نفت‌خیز بودن و برخورداری از منابع نفتی فراوان از کشورهای صادرکننده این مواد در جهان به شمار می‌رود. کشورهای آلمان، چین، آمریکا، ژاپن و ایرلند از جمله ۵ کشور برتر تولید و صادرکننده محصولات پتروشیمی در جهان به شمار می‌روند.
به طور کلی این محصولات از زغال سنگ, روغن خام و گازهای طبیعی به دست می‌آیند. از جمله مواد اولیه‌ای که توسط روغن خام و گازهای طبیعی به دست می آید می‌توان به بوتان, پروپان, نفتا, میعانات, گازهای طبیعی و اتان اشاره کرد.
در تصویر هم مشاهده می‌کنید که از مواد اولیه ذکر شده (گاز و نفت)، محصولات شیمیایی پایه‌ای همچون پروپیلن، اتیلن، بوتیلن، آمونیاک، بوتادین، متانول و مواد آروماتیک (بنزن، تولوئن و زایلین) تولید می‌کنند که در تصویر بالا در بخش Basic Chemicals قرار دارند. از جمله مشتقات این مواد نیز می‌توان به اتیلن گلایکول، استایرن، گلیسیرین، آکریلونیتریل، ایزوبوتیلن و .. اشاره کرد (بخش Chemical Intermediates).
از مشتقات حاصل از مواد شیمیایی پایه محصولات نهایی (Final Products) نظیر فوم، رزین‌ها، پلاستیک‌ها، مواد منفجره، لاستیک مصنوعی، انواع رنگ و روکش، رنگدانه‌های شیمیایی, چسب‌ها، فیبرهای مصنوعی، صابون و شوینده تولید می‌شود.
از کلیه محصولات نهایی تولید شده در صنایع بسیار مختلف مانند صنایع بسته بندی، صنایع ماشین‌سازی، تولید تجهیزات صنعتی و اداری، صنایع الکترونیک، صنایع ساخت و ساز، لوازم خانگی, صنایع داروسازی، هوا و فضا, صنایع بهداشت و درمان و … بهره می‌برند.
محصولات پتروشیمی چه محصولاتی هستند؟
محصولات پتروشیمی، مواد شیمیایی هستند که از نفت یا گاز طبیعی به دست می‌آیند. این محصولات برای تولید مواد مختلفی از جمله پلاستیک، فیبرهای مصنوعی، لاستیک، حلال‌ها، مواد شوینده، چسب‌ها و سایر مواد استفاده می‌شوند.
به عبارت دیگر، پتروشیمی‌ها در فاز میانی تبدیل نفت و قیر به مواد قابل مصرف نهایی قرار دارند و از طریق یک فرآیند پالایش پیچیده تولید می‌شوند که شامل جداسازی و تصفیه ترکیبات شیمیایی مختلف موجود در نفت خام یا گاز طبیعی است.
این محصولات نقش بسیار حیاتی در جامعه مدرن داشته و در اشیاء روزمره‌ای که به آن‌ها وابسته هستیم، از الکترونیک تا حمل و نقل و بهداشت، استفاده می‌شوند.
تولید محصولات پتروشیمی و مشتقات آن توسط شرکت های پتروشیمی همچون پتروشیمی خوزستان، پتروشیمی اروند، پتروشمی آبادان، پتروشیمی بندر امام و پتروشیمی غدیر انجام می‌شود.
مراحل صادرات محصولات پتروشیمی
صنایع پتروشیمی و مشتقات و فرآورده‌های حاصل از نفت سال‌ها است که در راس فرآورده‌های صادراتی کشور ایران به شمار می‌روند. لازم به ذکر است که به منظور صادرات این محصولات به سایر کشورها باید مراحل و شرایط خاصی را طی کرد اما به طور خلاصه شامل موارد زیر می‌شود:
۱– انتخاب بازار هدف
این کار از هدر رفتن وقت و سرمایه صادرکنندگان این محصولات جلوگیری می‌کند. برای این کار ابتدا باید کشور هدف را شناسایی کرده و سپس به بررسی میزان نیاز آن‌ها به محصولات پتروشیمی پرداخت. انجام این کار چندان آسان نبوده و ممکن است ماه‌ها به طول بیانجامد.
۲– بازاریابی و مشتری‌یابی
پس از انتخاب بازار هدف، لازم است تا واردکنندگان آن کشورها را شناسایی کرده و با ایشان ارتباط برقرار کنید.
۳– عقد قرارداد
پس از انجام مذاکرات با مشتری و رسیدن به یک توافق جامع، نوبت به عقد قرارداد می‌رسد. تنظیم یک قرارداد کامل و دقیق می‌تواند شما را از ضررهای احتمالی آینده حفظ کند. به همین منظور توصیه می‌شود در این مرحله از یک فرد باتجربه کمک بگیرید.
۴– آماده سازی محصول
با اینکه آماده سازی محصول بعد از بازاریابی و انعقاد قرارداد اتفاق می‌افتد، باید از همین حالا در مورد قوانین و استانداردهای محصول خود در کشور مقصد تحقیق کنید. بسیاری از مشتریان ممکن است از شما بخواهند تا نمونه ارسال کنید و اینجاست که در صورت ارسال نمونه غیراستاندارد مشتری خود را از دست خواهید داد.
۵– ارسال کالا به سمت مقصد
معمولا شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی شما را در این مرحله راهنمایی خواهند کرد.
لیست محصولات پتروشیمی صادراتی
همانطور که پیش‌تر نیز بیان شد محصولات پتروشیمی گستره بسیار وسیعی از مواد مختلف را دربرمی‌گیرند که از جمله پرمصرف‌ترین و مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اوره
اوره ترکیبی دارای نیتروژن بوده و شامل دو گروه آمینی و یک گروه کربونیلی متصل به هم است. اوره مصنوعی را با ترکیب آمونیاک مصنوعی با دی اکسید کربن تولید می کنند. این ماده را با نام تجاری کاربامید نیز می‌شناسند.
- بنزن
بنزن ترکیبی شیمیایی ارگانیک است که آن را اغلب به عنوان یک هیدروکربن معطر می شناسند. این ماده سرطان‌زا، سمی، قابل اشتعال و دارای بویی شیرین است.
- اسید سولفوریک
اسید سولفوریک و یا به عبارتی جوهر گوگرد، از جمله اسیدهای معدنی به شمار می‌رود. این ماده از اکسیژن، گوگرد و هیدروژن تشکیل شده است. در واقع این محصول ماده‌ای فاقد رنگ و بو و دارای گرانروی بالا است.
- کلرید سدیم
سدیم کلرید و یا همان نمک، از جمله ترکیبات یونی است که از نسبت‌های مشخصی از سدیم و کلر تشکیل شده است. این ماده دارای رنگ سفید و به حال بلوری بوده و در آب دریا و آب‌های شور موجود است.
- سود سوزآور
سدیم هیدروکسید و یا سود سوزآور از جمله ترکیب‌های معدنی است. این ماده دارای حالتی جامد و سفید رنگ بوده و از کاتیون سدیم و آنیون هیدروکسید ایجاد می‌شود. برخورد این ماده با پوست دست ممکن است موجب ایجاد سوختگی شود.
- پلی اتیلن
پلی اتیلن از جمله پلیمرهای گرمانرم بسیار پرکاربرد در صنعت به شمار می‌رود. از این نوع پلاستیک اغلب به منظور تولید لوازم و تجهیزات مختلفی همچون لوله‌ها و اتصالات، ظروف بسته‌بندی، جلیقه‌های ضد گلوله و … استفاده می‌شود.
- پلی کربنات
مواد پلی کربنات از جمله سخت و سفت‌ترین مواد شفاف پلاستیکی به شمار می‌روند. این مواد به دلیل ویژگی‌های خاصی مانند استحکام و مقاومت بالا در برابر ضربه و حرارت، خواص الکتریکی مناسب و جذب اندک آب در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- آب ژاول
هیدروکلریت سدیم و یا به عبارتی آب ژاول را با نام‌های وایتکس و یا مایع سفیدکننده می‌شناسند. این ماده دارای بویی تند و زننده بوده و به منظور گندزدایی و سفید کردن سطوح مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- متانول
متانول از جمله مواد حلال به شمار رفته و از آن به عنوان ضد یخ و هچنین برای تولید فرمالدهید استفاده می‌شود. از دیگر کاربردهای این ماده می‌توان به تولید پلاستیک، مواد منفجره، رنگ و … اشاره کرد.
- آمونیاک
آمونیاک گازی بی‌رنگ و دارای بوی تند و زننده است. این ماده از ترکیب هیدروژن و نیتروژن تشکیل می‌شود. از آمونیاک به منظور تولید مواد مختلفی از جمله کودهای کشاورزی استفاده می‌کنند.
- دی آمونیوم فسفات
دی آمنیوم فسفات نوعی اسید فسفریک به شمار رفته و از سه عنصر فسفر، پتاسیم و نیتروژن تشکیل شده است. از آن جایی که این عناصر از جمله مواد مغذی مورد نیاز گیاهان به شمار می‌روند، از این ماده برای تولید کود استفاده می‌کنند.
- اسید فسفریک
این ماده، اسیدی غیرفعال در دمای محیط است. این اسید دارای یک اتم فسفر، ۳ اتم هیدروژن و ۴ اتم اکسیژن است.
- پی وی سی
PVC و یا پلی وینیل کلراید یکی از پرکاربردترین مواد پلیمری است کاربردهای بسیار گسترده‌ای در صنایعی همچون خودروسازی، ساختمان‌سازی، پزشکی، صنایع نظامی دارد. این محصولات دارای گریدهای مختلفی بوده که هر کدام از آن ها از خواص و ویژگی‌های خاص خود برخوردارند. از انواع PVC اغلب در تولید محصولات پلاستیکی مانند عایق و پوشش سیم و کابل، لوازم و تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی، لوله‌ها و اتصالات و … استفاده می کنند.
- وی سی ام
وینیل کلراید از جمله ترکیبات آلی کلردار بوده که با نام وی سی ام نیز شناخته می‌شود. این ماده جزو پرکاربردترین و پرمصرف‌ترین مواد مورد استفاده در صنعت به شمار می‌رود.
- بوتان
بوتان از جمله ترکیبات هیدروکربنی به شمار می‌رود که دارای ۴ اتم کربن است. همچنین این گاز دارای دو ایزومر بوده و از جمله گازهای تولیدی توسط پالایشگاه به حساب می‌آید.
- اتان
اتان دارای ترکیب شیمیاییC2H6 بوده و در دسته آلکان‌های هیدروکربنی قرار دارد. این ماده به صورت گازی بوده و فاقد رنگ، بو و به شدت آتش‌زا است.
- پروپان
پروپان از جمله گازهای بسیار آتش‌زا و قابل اشتعال است. لازم به ذکر است که این گاز در مخلوط گازهای مایع و یا به عبارتی LPG وجود داشته و دارای نقطه جوش پایینی است. به همین خاطر در کپسول‌های مورد نیاز برای آشپزی موررد استفاده قرار می‌گیرد.
- پلی پروپیلن
این ماده از جمله پلیمرهای گرمانرم بوده و در صنایع بسیار زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به دلیل ویژگی‌های خاصی همچون مقاومت شیمیایی بالا، سختی مناسب، سبک بودن و انعطاف‌پذیری بالا در ساخت و تولید محصولات بسیاری به کار برده می‌شوند.
- پروپیلن
پروپیلن و یا به عبارتی متیل اتیلن از جمله برش‌های سبک نفتی به شمار می‌رود. از اتصال مونومرهای پروپیلن به یکدیگر پلی پروپیلن تشکیل می‌شود.
- فرمالین
فرمالدهید و یا فرمالین از ترکیبات آلی بوده که دارای بویی تند و زننده است. این ماده از خانواده آلدهیدها و از ساده‌ترین نوع آن‌ها به حساب می‌آید.
- اسید نیتریک
این ماده از جمله اسیدهای خورنده و ماده‌ای اکسیدکننده بسیار قوی به شمار می‌رود. برخورد این ماده با پوست موجب سوختگی می‌شود، در واقع این ماده خطرناک با هیدرولیز پروتئین و چربی موجب تجزیه بافت پوست خواهد شد.
قوانین صادرات محصولات پتروشیمی
قوانین صادرات محصولات پتروشیمی برای هر کشور می‌تواند متفاوت باشد اما به طور کلی شامل قوانین مربوط به بهداشت، مجوزهای مورد نیاز، بسته‌بندی، شرایط ایمنی و گواهی انطباق است.
در بسیاری از موارد این قوانین در مورد یک محصول معین برای اکثر کشورها یکسان است و فقط در موارد جزئی امکان اختلاف وجود دارد. برای مثال در اینجا به برخی از تعرفه‌های کشور آلمان برای واردات این محصولات اشاره شده است.
- الزامات مبنی بر اینکه موسسات و تجهیزات مورد استفاده در مراحل ساخت و فرآوری محصولات باید تمیز و دارای شرایط بهداشتی باشند. این اقدام همچنین شامل اقدامات بهداشتی مناسب برای پرسنل شرکت‌کننده در هر مرحله از ساخت می‌باشد.
- طبق این الزامات، تأییدیه‌ها و یا مجوزهای مربوط به یک محموله باید قبل از انجام واردات از یک سازمان دولتی مربوطه دریافت شود تا با مقررات فنی مربوطه یا رویه‌های ارزیابی انطباق مطابقت داشته باشد.
- اقداماتی برای تنظیم نوع، رنگ و اندازه چاپ روی بسته‌ها و برچسب‌ها و تعیین اطلاعاتی که باید در اختیار مصرف‌کننده قرار گیرد. برچسب زدن عبارت است از هرگونه ارتباط نوشتاری، الکترونیکی یا گرافیکی روی بسته‌بندی محصول است. این اطلاعات در بردارنده اطلاعات فنی در مورد محصول، دستورالعمل‌های استفاده، و توصیه‌های ایمنی و امنیتی، تاریخ انقضا و تاریخ تولید باشد.
- به طور معمول، برای ثبت یا تایید شدن محصول برای ورود به کشور مقصد، محصولات باید ایمن و موثر باشند.
- الزامات محصولاتی که باید از نظر انطباق با مشخصات داده شده آزمایش شوند، مانند سطح عملکرد. این معیار شامل الزامات نمونه برداری است.
- الزامات مربوط به افشای اطلاعات در مورد منشاء مواد و قطعات مورد استفاده در محصول نهایی. این معیار شامل الزامات ثبت سوابق است.
- گواهی انطباق با مقررات تصویب شده؛ صدور گواهینامه توسط کشور واردکننده الزامی است اما ممکن است در کشور صادرکننده یا واردکننده صادر شود.
- بازرسی محصول مورد نیاز کشور واردکننده که ممکن است توسط نهادهای دولتی یا خصوصی انجام شود. تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی شامل نمی‌شود.
جزئیات این قوانین را برای هر کشور و هر محصول به طور دقیق باید از وبسایت مک مپ استخراج کنید.تعرفه صادرات محصولات پتروشیمی به سایر کشورها نیز در همان سایت وجود دارد. تنها کافی است به سایت macmap.org مراجعه کرده و از منوی بالای صفحه، گزینه Access و سپس Customs Tarifs را کلیک کنید. در صفحه باز شده نیز باید علاوه بر وارد کردن HS کد دقیق محصول مورد نظر، کشور مقصد و مبدا را انتخاب نمایید تا تعرفه برای شما نمایش داده شود.
برای اطلاعات بیشتر می‌توانید از مقاله آموزش ویدئویی استفاده از مک مپ استفاده کنید.
مجوز صادرات محصولات پتروشیمی را از کجا بگیریم؟
صادرات محصولات پتروشیمی به دیگر کشورها نیازمند دریافت مجوزها و گواهینامه‌های خاصی است. از جمله این مجوزها می‌توان به مجوزهایی همچون مجوز صادرات (توسط کشور صادرکننده صادر می‌شود)، مجوز سلامت (صادرکننده این مجوز وزات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است)، مجوز سازمان غذا و دارو و گواهینامه استاندارد کالا (توسط سازمان ملی استاندارد صادر می‌شود) اشاره کرد.
علاوه بر مجوزهای ذکر شده، مجوزها و تعرفه‌های دیگری نیز وجود دارند که توسط کشورهای مقصد مشخص شدهاند. می‌توانید سوالات خود در رابطه با صادرات را به واتساپ شماره ۰۹۲۰۱۱۲۶۴۷۴ ارسال کنید. پاسخگوی شما هستیم.
چالش‌های صادرات محصولات پتروشیمی
امروزه صادرکنندگان محصولات پتروشیمی با چالش‌های بسیاری مواجه هستند. شناخت بازار هدف، بازاریابی، مشتری‌یابی، آگاهی از تعرفه‌ها و قوانین کشورهای مورد نظر و همچنین دریافت مجوزها و گواهینامه‌های مورد نیاز برای صادرات از جمله این چالش‌ها به شمار می‌رود. علاوه بر این موارد نوسانات بازار ارز و در نتیجه افزایش و گاها کاهش قیمت این محصولات در صادرات تاثیرات بسیاری خواهند داشت. به هر حال آگاهی و اطلاع از تمامی این موارد می‌تواند شما را در امر صادرات محصولات پتروشیمی یاری کند. برای این منظور انجام تحقیقات بازار پیش از شروع صادرات بسیار ضروری است و می‌توانید از ضررهای احتمالی جلوگیری کند.
بدون دیدگاه